Jeff Bezos’un desteklediği proje, normal bir bilek saatinden çok farklı. Saat, Amerika’da kayaya oyulmuş dev bir kule gibi tasarlanıyor. Yerden 152 metre aşağıya, dağın içine doğru uzanıyor. Tamamlandığında 10 bin yıl boyunca durmadan çalışması hedefleniyor.
Bu saatte saniye, dakika göstergesi yok. Zaman çok yavaş ilerliyor. Mekanizma yılda yalnızca bir kez tık ediyor. Yüzyılda bir kez çan çalıyor. Bin yılda bir de özel bir guguk kuşu çıkarak sesiyle binyılların geçtiğini hatırlatıyor.
Saatin yapımı için yaklaşık 42 milyon dolar harcandığı tahmin ediliyor. Bu da günümüz parasıyla dev bir teknoloji yatırımı anlamına geliyor.
Saat bir dağın içine inşa edildiği için ziyaretçilerin gövde boyunca yukarı doğru tırmanması gerekiyor. Kayaya oyulmuş spiral bir merdiven var. Merdiven 3,5 metre genişliğinde ve 152 metre boyunca dağın içine doğru dönerek ilerliyor. Ziyaretçiler bu merdivenden çıkarken, kendi ağırlıklarıyla bazı dişlileri harekete geçiriyor ve saatin ana zembereğini kuruyor. Yani her ziyaretçi, yürüdükçe saatin enerji deposuna katkı yapıyor.
Mekanizmada birkaç önemli parça bulunuyor. En altta arabaya yakın büyüklükte ve çok ağır bir denge ağırlığı var. Bu ağırlık güneşten ve saati kuran zemberekten gelen enerjiyi depoluyor. Üst kısımda ise bir çan ve çanı yöneten mekanik sistem yer alıyor. Bu bölüm, 10 bin yıl boyunca her gün farklı bir zil melodisi çalacak şekilde ayarlanıyor.
Dişli sistemi içinde “Malta haçları” denen özel çarklar var. Bu çarklar birbirine pimlerle bağlı ve dönme hareketini aralıklı hâle getiriyor. Böylece saat gerektiği anda hareket ediyor, uzun süreler boyunca ise çok az enerji kullanarak bekliyor.
Zamanlama sistemi ve kadran da alıştığımız saatlerden farklı. Sarkacın 500 yıl boyunca insan eli değmeden çalışmasına yetecek kadar verimli olması planlanıyor. Enerji, güneş ışığıyla ısınan hava ve yerin altındaki tünelin yapısı kullanılarak korunuyor. Böylece Dünya’nın dönme hızındaki çok küçük değişiklikler bile hesaba katılarak saat doğru kalıyor.
Jeff Bezos ve projede çalışan ekip, bu dev saati sadece mühendislik gösterisi olarak değil, bir düşünce denemesi olarak görüyor. İnsanların, bir sonraki seçim dönemini veya gelecek yılı değil, yüzlerce ve binlerce yıl sonrasını da hesaba katmasını istiyorlar. Dağın içindeki bu sessiz saat, gelecek kuşaklara bırakılmak istenen uzun vadeli bakış açısının simgesi olarak planlanıyor.
Berlin 29°C
